Hij kan het niet alleen

Iedereen kent ze wel; de verhalen van honden die alles bij elkaar blaffen als ze alleen gelaten worden.Buren klagen tot het de spuigaten uit loopt met de rijdende rechter tot gevolg. Of erger. Maar ook de foto’s of filmpjes op Facebook of andere social media zal iedereen wel eens gezien hebben; dat mensen thuiskomen en de kussens van de bank liggen in 1000 veertjes op de grond, waarbij de hond er quasi schuldig bij zit te kijken. Of de vuilnisemmer is leeggehaald waarbij alles verspreid door het huis ligt, de deurposten een ander model hebben gekregen of de luxaflex wat is ingekort. Hoewel veel van deze voorbeelden kunnen duiden op een honden die niet alleen kunnen zijn, krijgen deze nog wel eens de stempel baldadig. Dit zou de manier van de hond zijn om de eigenaar te laten weten het er niet mee eens te zijn.

Niet alleen kunnen zijn is een redelijk groot probleem, die niet altijd boven komt of simpel weg niet wordt aangepakt. De hond veroorzaakt geen problemen voor de eigenaar of omgeving. Er zijn honden die je niet hoort wanneer deze alleen zijn. Zo wekt het de indruk dat de hond prima alleen kan zijn (hij blaft toch niet?). De hond gaat zelfs liggen slapen zo gauw de eigenaar thuis is. Niks aan de hand dan toch? Helaas blijkt bij sommige honden het tegendeel waar. Wanneer deze honden gefilmd worden bij afwezigheid van de eigenaar, blijkt dat ze hele dagen bezig zijn met bijvoorbeeld hetzelfde patroon te lopen door het huis. Ze liggen geen moment op hun plek, eten of drinken helemaal niks. Ze zijn bezig met het heen en weer lopen volgens hetzelfde patroon tot de eigenaar thuis is. Zo’n hond is aan het eind van de dag versleten. Brave hond, zo lekker rustig? Nee: uitgeteld!

Poepen en plassen in huis bij afwezigheid van de eigenaar kan ook duiden op scheidingsproblematiek. Hoe en waarom ze dit doen dient per hond apart te worden bekeken, het is te kort door de bocht om te zeggen dat honden die dit doen altijd volledig vanuit angst handelen. Een goede gedragsdeskundige helpt om hier duidelijkheid in te brengen. Het is belangrijk om te realiseren dat veel van deze honden door eigenaar en omgeving worden neergezet als stoute honden die wraak nemen voor het alleen laten. Op de vraag waarom men dat denkt zeggen eigenaren dan bijvoorbeeld zoiets als ‘hij keek ook heel erg schuldig toen we thuiskwamen, hij wist wat hij had gedaan’. Echter, realiseren mensen zich vaak niet wat voor houding ze aannemen bij binnenkomst. De hond voelt de spanning van de eigenaar en ziet zijn reactie. Er zijn onderzoeken gedaan of honden zich inderdaad schuldig kunnen voelen (of ze de gevolgen van hun acties begrijpen). Voor nu lijkt dit echter nog niet het geval. Ondanks dat honden zeker emoties hebben en voelen is de wetenschap er dus nog niet van overtuigd of zij ook het gevoel schuld kennen. Op de site van de hondenbescherming staat dit over het betreffende onderzoek:

Hondeneigenaren moesten in dit onderzoek eerst omschrijven wat hun honden deden waardoor ze zich als ‘schuldig’ leken te gedragen. Hier viel aan op dat de genoemde gedragingen in andere situaties ook voorkwamen: in situaties waarin de honden angstig, bezorgd of vriendelijk gedrag toonde.Vervolgens werd er bij de eigenaren thuis een experiment opgezet. De deelnemende honden waren getraind om alleen iets eetbaars te pakken na toestemming van de eigenaar. Tijdens het experiment werd de hond iets lekkers getoond. Vervolgens gaf de eigenaar de hond instructie dit niet op te eten en vertrok uit de ruimte waar de hond zich bevond.Volgens protocol van het onderzoek kon er daarna een van twee dingen gedaan worden door de onderzoekers. Het lekkers werd weggehaald door een onderzoeker of de hond werd aangemoedigd het op te eten. Daarna werd de eigenaar teruggeroepen. Net voor deze de ruimte betrad werd de ene keer aangegeven dat de hond het lekkers had gepakt, de andere keer dat de hond het niet had gepakt. De eigenaars mochten hierop reageren zoals ze anders ook zouden doen. De eigenaar die dacht dat zijn hond ‘braaf’ was geweest, kon deze dus prijzen. De eigenaar die dacht dat zijn hond ‘niet braaf’ was geweest, kon hem daarvoor een standje geven.

Honden die niet alleen kunnen zijn ervaren vaak grote mate van angst en paniek, waarbij je zou vermoeden dat de honden die slopen, vernielen of blaffen de meeste stress zouden hebben. Er is wetenschappelijk onderzoek hiernaar gedaan en wat blijkt? Bij testen op het cortisolgehalte (cortisol is een stofje wat het lichaam aanmaakt bij stress) blijkt dat de hoogte van het cortisol bij honden die stil zijn gelijk is aan dat van honden die slopen en blaffen. Slechts een klein deel uit de testgroep had geen verhoging van het cortisol. Het is dus zeer belangrijk voor het welzijn van jouw hond om duidelijk te krijgen of jouw hond alleen kan zijn of niet. Daarom vragen wij onze cursisten regelmatig hoe het gaat met alleen thuis zijn of we vragen hen om eens een filmpje te maken als ze van huis zijn.

In Nederlands zijn er weinig gegevens bekend, maar we weten wel iets over hoe het gesteld is met scheidingsangst in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk. Onderzoeken in de V.S. wijzen uit dat 17 % van alle honden niet alleen kunnen zijn, tegenover 50 % uit het Verenigd Koninkrijk. Dit roept natuurlijk direct vragen op. Hoe kan er zo’n groot verschil zijn in cijfers? Is er een duidelijk verschil tussen hoe honden gehouden worden in beide landen of zegt het iets over de manier van testen? Wij als gedragstrainers krijgen ook geen objectief beeld. Veel van de mensen die ons bezoeken ervaren gedragsproblemen, waarvan ongeveer 20% direct of indirect met niet alleen zijn te maken heeft. Wij zien alleen de mensen die iets bij hun hond vaststellen en willen veranderen, de andere groep hebben wij geen zicht op.

Niet alle honden hebben angst tijdens het alleen zijn, er is een duidelijk verschil tussen scheidingsangst/verlatingsangst en scheidings-gerelateerde problematiek. Om een traject in te starten om honden te helpen, dient daarom een juiste diagnose gesteld te worden. Hierbij zijn videobeelden van de hond die alleen is dus zeer belangrijk!

Een belangrijke stap bij het trainen van scheidingsproblematiek is dat de hond in de eerste fase niet alleen is. Je kunt alleen nieuw gedrag aanleren wanneer het oude gedrag niet meer voorkomt. Dit geldt voor ieder gedrag dat je wilt aanpassen, alleen is het niet bij al het gedrag mogelijk om de hond niet meer in het oude gedrag te laten komen. Bij alleen thuis zijn kan dit meestal wel, door bijvoorbeeld opvang te regelen tijdens de trainingsperiode. Een kanttekening is wel dat sommige honden de scheidingsproblemen echt projecteren op één gezinslid en het gedrag ook zichtbaar is wanneer de andere gezinsleden thuis zijn.

Heb je een hond die wel alleen thuis kan zijn, dan is het ook belangrijk om dit te blijven onderhouden. Wij zien namelijk in de praktijk zeer regelmatig honden voorbijkomen die na een langdurige vakantie of ziekte van een van de eigenaren ineens moeite hebben om alleen thuis te blijven. Daarom hierbij de volgende preventie tips om ook na de tijden van corona de hond weer op een ontspannen manier thuis te laten blijven:

• Laat je hond iets leuks doen terwijl jij in een andere ruimte bent, bijvoorbeeld: het eten van een lekker gevulde Kong of een kluif. Ga terug voor de Kong leeg is en dus voordat de hond kan gaan blaffen of zoeken waar je bent.
• Stap geregeld even door de voordeur en weer terug. Zo leert hij dat je naast weggaan ook terugkomt. Eventueel is dit uit te bouwen met even buiten blijven en weer teruggaan. Net als bij de Kong oefening stap je terug vóór de hond stress heeft van jou weg zijn (niet te lang dus)
• Met lekker weer is het fijn om in de tuin te werken, niks leuker voor je hond om hierbij te ‘helpen’, maar laat hem ook eens binnen terwijl jij buiten bezig bent.
• Wanneer je boodschappen gaat doen, kleine wandelingetjes maakt naar de brievenbus, etc. waarbij je normaal de hond zou meenemen, laat de hond even thuis, zodat hij eraan gewend blijft om jou toch regelmatig weg te zien gaan zonder dat hij mee mag.
• Maak geen spektakel van thuiskomen. Benader jouw hond of het de normaalste zaak van de wereld is dat je weggaat en thuiskomt. Beantwoord druk opspringen en/of blaffen niet met terug praten, maar wacht even tot hij rustig is. Dat is het moment om hem te begroeten.

De Hondenkaravaan heeft een traject ontwikkeld om deze honden te helpen. Het mooie hiervan is, dat het geheel online kan plaatsvinden, d.m.v. videobellen en de mail en/of whatsapp.

Het doel is om jouw hond te leren niet meer gestresst te zijn tijdens jouw afwezigheid. Dit traject zal bestaan uit een probleemanalyse, waarna we een op maat gemaakt plan ontwikkelen. Dit plan hangt uiteraard af van de diagnose en de mogelijkheden van jou als eigenaar en de hond. Afhankelijk van de vorderingen, hopen we binnen vier weken mooie resultaten te boeken. Voor dit traject is het wel noodzakelijk dat je regelmatig videobeelden kan tonen. Dit is op te nemen met bijvoorbeeld een telefoon.

Dit artikel is afkomstig uit E-Magazine 2 2020. Wil je het hele magazine lezen? Klik dan op onderstaande knop om naar de magazines te gaan.